XI Otwarte Mistrzostwa Polski JODO IAIDO, 26-27.05.2017 w hali OSiR I ul. Moniuszki 10.

Iaido jest japońską odmianą szermierki prowadzonej przy użyciu miecza.
Jest zarazem jedną z japońskich sztuk walki określanych wspólnym mianem
budo.
Początki iaijutsu, znanej też pod nazwą battojutsu, jako realnej sztuki
walki zaistniały wraz z wysubtelnieniem się sztuki wytwarzania mieczy,
co stworzyło przesłanki rozwoju nowych błyskawicznych technik dobywania
broni. Tradycja iaido, przekazywana z pokolenia na pokolenie szermierzy,
swój największy rozwój zawdzięcza twórczym dokonaniom Hayashizaki
Jinsuke Shigenobu, który około 400 lat temu stworzył pierwszą
usystematyzowaną szkołę iaijutsu, wznosząc tę umiejętność na wyżyny
pozwalające na uznanie jej za samodzielną sztukę walki. W późniejszym
czasie rozwinęło się wiele różnych szkół, spośród których 25 przetrwało
do dzisiaj.
W odróżnieniu od sztuki kendo, gdzie przeciwnicy stają naprzeciwko
siebie, uzbrojeni w bambusowe miecze shinai, gdzie okoliczności
szermierczego pojedynku (sposoby i miejsca ataku) są ściśle określone
regulaminami, a zawodnicy są chronieni przez solidne protektory, iaido
jest pojmowane jako sztuka walki prawdziwym mieczem z całą
różnorodnością akcji zaczepnych możliwych do zastosowania przez
potencjalnego, atakującego znienacka przeciwnika.
Iaido jest sztuką przewidywania ataku przeciwnika, obrony i własnego
kontrataku. Opanowanie tej sztuki miało na celu skuteczną obronę przed
nagłym atakiem z zaskoczenia, możliwą nawet wówczas, gdy atakowany
zaabsorbowany był akurat wykonywaniem codziennych, pokojowych czynności,
takich jak spacer, odpoczynek, rozmowa, spożywanie jedzenia itp.
Skuteczność obrony w takiej sytuacji wymagała umiejętności operowania
dystansem, wyczucia kierunku ataku przeciwnika, doskonałego opanowania
chwytu własnej broni – oraz – połączenia wszystkich elementów pracy
ciała i miecza w harmonijną całość, umożliwiającą nagłe wkroczenie w
akcję przeciwnika w najodpowiedniejszym momencie.
Ostateczny cel opanowania sztuki iaido, nie miał jednak w swym
założeniu wyłącznie skutecznego odparcia akcji przeciwnika przez zabicie
go w rewanżu, zakładał natomiast takie psychiczne panowanie nad
sytuacją, aby potencjalny agresor zrezygnował z zamierzonej akcji.
Założenie to dobrze oddaje dawne określenie sztuki iaido, która była
również nazywana saya-no-uchi, czyli „chwycenie pochwy miecza”,
działanie mające na celu zachowanie pokoju bez konieczności jego
dobywania.
Iaido jest nierozerwalnie związane z kendo, zwłaszcza dla tych, którzy
pragną osiągnąć mistrzostwo w sztuce miecza.
Spośród wielu wartościowych szkół iaido (np. Muso Shiden Ryu, Muso
Jikiden Eishin Ryu, Tamiya Ryu, Hoki Ryu itd.), opanowanie których
uniemożliwiają tempo i warunki współczesnego życia, dla pożytku
ćwiczących kendo opracowano formy zsyntetyzowane, oddające istotę iaido
i pozwalające na zrozumienie podstawowych technik stosowanych w różnych
szkołach. W 1968, a następnie w 1977 roku dwie komisje złożone z
jedenastu mistrzów miecza stowarzyszonych w Zeń Nippon Kendo Renmei (Ali
Japan Kendo Federation) połączyło podstawowe techniki różnych szkół w 7,
a następnie w 10 form. Tych 10 kata zawiera 90 procent podstaw iaido.
Jednakowoż zrozumienie najgłębszej istoty tej sztuki umożliwia dopiero
intensywny trening starych szkół, w których prawdziwy duch iaido
przejawia się w całej pełni.

Jodo jest japońską odmianą szermierki obronnej, prowadzonej przy użyciu
kija. Jest zarazem jedną z japońskich sztuk walki określanych wspólnym
mianem budo. Spośród wszystkich współcześnie uprawianych dyscyplin
tkwiących korzeniami w sztukach bojowych bujutsu, to właśnie jodo
posiada postać w zasadzie nie zmienioną względem swego pierwowzoru,
czyli sztuki jojutsu.
Sztuka walki jojutsu powstała ponad 300 lat temu z połączenia
najważniejszych technik kenjutsu (sztuki miecza), sojutsu (sztuki
włóczni) i naginatajutsu (sztuki halabardy) i była stosowana w celach
obronnych przez nie-samurajskie warstwy ludności. Ostrą broń zastąpiono
kijem jo, wykonanym z twardego drewna o długości 128 cm i średnicy 2,4
cm. Z technik miecza adaptowano cięcia (utsu), pchnięcia (tsuki) wybrano
spośród technik stosowanych w walce prostą włócznią, a ruchy
zagarniające (harai) ze sztuki walki przy użyciu naginata.
Twórcą jojutsu był Muso Gonnosuke, wybitny przedstawiciel szkoły
Tenshin Shoden Katori Shinto-ryu, który – wedle podań – po przegraniu
walki na miecze z Miyamoto Musashim postanowił zrezygnować z używania
ostrej, śmiercionośnej broni, wycofał się z życia świeckiego i po długim
okresie medytacji i praktyk założył szkołę walki kijem pod nazwą Shindo
Muso-ryu Jodo.
Obrona przy pomocy jo, wykonywana w postaci serii bloków oraz
kombinacji pchnięć i uderzeń, okazała się bardzo skuteczna nawet jako
obrona przeciw atakom wykonywanym mieczem. Głównym celem uderzeń i
pchnięć w jodo jest splot słoneczny; innymi ważnymi celami są skroń,
punkt między oczami oraz boki tułowia. Zasady i techniki tej szkoły
uchodziły za niezwykle trudne do opanowania i przez wiele lat były
nauczane w sposób potajemny.
Godnym uwagi aspektem sztuki jodo jest szybkość i częstotliwość z jaką
operuje się kijem jo. Dzieje się tak dzięki założeniu, że jo – w teorii
– nie posiada początku ani końca, co zwiększa liczbę możliwych
kombinacji. W ten sposób sztuka jodo jest znakomitym sposobem rozwijania
sprawności i zręczności, a jej praktykowanie jest także ćwiczeniem
koncentracji umysłu i uczy gotowości do natychmiastowego działania.
Ćwiczenie jodo przynosi wiele korzyści. Filozofią tej sztuki walki jest
danie przeciwnikowi „nauczki” bez potrzeby poważnego uszkadzania go.
Stało się to powodem, dla którego zadecydowano, aby pod kierunkiem
Takajiego Shimizu, 25 mistrza szkoły Shindo Muso-ryu, uczynić jodo
dostępnym dla wielu ludzi.
W oryginalnym systemie jojutsu istnieją 64 formy kata i 12 podstawowych
technik kihon. Z systemu tego rozwinięto 12 form i 12 technik, które
wyrażają podstawowe zasady tej sztuki. Zestaw ten określany jest nazwą
Zen Nippon Kendo Renmei Seitei Jodo Kata. Ustanowiono go w 1968 roku po
5 latach szczegółowych badań. Po opanowaniu podstawowych kata w stopniu
mistrzowskim można pokusić się o studiowanie form starszych koryu.
Uderzenia i bloki stosowane w jodo ćwiczone są w formie kata. Strona
atakująca używa drewnianego miecza bokken, a strona broniąca się – kija
jo.
Obrona w jodo polega na stosowaniu:
wyprzedzających ataków kijem na górne partie ciała przy użyciu:
uderzenia prostego (honto-uchi)
uderzenia odwrotnego (gyaku-uchi)
różnego rodzaju odpowiedzi na ataki kierowane na górną część ciała:
bloki (hiki-otoshi)
odbicia połączone z pchnięciem (kaeshi-tsuki)
odbicia odwrotne (gyakute-tsuki)
proste pchnięcia (tsuke-hazushi)
niskie obrotowe zasłony (maki-otoshi)
naciski ciałem (kure-tsuke)
pchnięcia ciałem (kure-hanashi)
obrotowe ruchy ciała (tai-atari)
oraz odpowiedzi na ataki kierowane na środkową część ciała:
blokowanie ciosu na tułów i kontratak (do-harai-uchi)
uniki i ataki obrotowe (tai-hazushi-uchi).
Osoby ćwiczące jodo zazwyczaj praktykują również inne sztuki budo.
Najczęściej uprawiają iaido, kendo, judo i aikido.
Rokrocznie odbywają się międzynarodowe turnieje jodo. Oceniane jest
wykonanie form kata w układzie obowiązkowym (ZNKR Seitei Jodo Kata).
System nadawania stopni w jodo jest zbliżony do stosowanego w kendo i
polega na zdawaniu egzaminów przed komisją złożoną z ekspertów jodo.